System kaucyjny stanowi mechanizm wspierający proces recyklingu oraz ponownego wykorzystania opakowań. Zgodnie z obowiązującymi regulacjami, jego wdrożenie w Polsce nastąpiło z dniem 1 października 2025 roku.
Od tego momentu w punktach sprzedaży detalicznej będą dostępne napoje w opakowaniach objętych systemem kaucyjnym. Opakowania te będą oznaczone czytelnym symbolem kaucji wraz z informacją o jej wartości.
W krajach, w których system funkcjonuje od dłuższego czasu, szklane butelki wielokrotnego użytku mogą być wprowadzane do obrotu nawet kilkanaście razy, co przekłada się na wymierne korzyści środowiskowe oraz ekonomiczne.
Obecnie z systemów kaucyjnych korzysta około 180 milionów mieszkańców Europy, co stanowi ponad 25% populacji kontynentu. Od października 2025 roku system ten obejmuje również użytkowników na terenie Polski.
Kaucja a VAT:
- Kaucja nie stanowi elementu ceny produktu. Kaucja nie podlega VAT, więc nie będzie uwzględniana w podstawie opodatkowania.
- Na dokumencie sprzedaży kaucja może zostać ujęta jako odrębna pozycja informacyjna, np. w części niefiskalnej paragonu.
- W przypadku braku zwrotu opakowania, kaucja stanie się częścią ceny
i podlega VAT, wówczas będzie uwzględniona na fakturze jako pozycja sprzedażowa.
Neutralność podatkowa:
- Kaucja zachowuje neutralność podatkową. Oznacza to, że nie podlega opodatkowaniu VAT na żadnym etapie obrotu tj. producent, dystrybutor, sprzedawca detaliczny, o ile opakowanie zostanie zwrócone.
- Rozliczenie VAT od kaucji niezwróconych odbywa się raz w roku, w ramach deklaracji za pierwszy okres rozliczeniowy kolejnego roku podatkowego.
- Stawka VAT uzależniona jest od rodzaju produktu objętego opakowaniem, np.: 5% dla soków, 23% dla napojów gazowanych.
- Podmiot reprezentujący, operator systemu kaucyjnego ponosi odpowiedzialność za przekazanie należnego podatku VAT do właściwego urzędu skarbowego w przypadku niezwróconych opakowań.
Podatek dochodowy:
- Kaucja nie jest traktowana jako przychód, dopóki nie zostanie zatrzymana, tj. do momentu, w którym opakowanie nie zostanie zwrócone przez konsumenta.
- W przypadku zatrzymania kaucji, jej wartość staje się przychodem i podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym zgodnie z obowiązującymi przepisami.
- Wydatki związane z obsługą systemu kaucyjnego, takie jak prowadzenie ewidencji czy wypłaty dla punktów zbiórki, mogą zostać ujęte jako koszty uzyskania przychodu.
Wpływ na ceny:
- Cena napoju zostaje powiększona o wartość kaucji, która podlega zwrotowi konsumentowi w momencie oddania opakowania.
- Zwrot opakowania nie wymaga okazania paragonu, co zwiększa dostępność i funkcjonalność systemu dla użytkowników.
- W przypadku braku zwrotu opakowania, kaucja nie podlega zwrotowi i stanowi koszt ponoszony przez konsumenta.
Obowiązki przedsiębiorców:
- Sklepy detaliczne są zobowiązane do uczestnictwa w systemie kaucyjnym a zakres obowiązków uzależniony jest od powierzchni sprzedaży danego punktu.
- Każda gmina musi zapewnić co najmniej jeden stacjonarny punkt odbioru opakowań objętych systemem.
- Przedsiębiorcy uczestniczący w systemie są zobowiązani do prowadzenia elektronicznej ewidencji opakowań, kaucji oraz zwrotów.
- Podmioty wprowadzające produkty do obrotu, które nie przystąpią do systemu kaucyjnego, podlegają obowiązkowi uiszczenia potrójnej stawki opłaty produktowej.
Wersja 3.87.007 wprowadza zmiany w module Opakowania, znanego dotychczas jako Opakowania zwrotne, umożliwiające konfigurację i rejestrację kaucji, natomiast w jednej z kolejnych wersji, pojawią się zmiany dotyczące rozliczania kaucji.
Moduł będzie dostępny dla wszystkich systemów firmy Humansoft.