System kaucyjny

Informacje ogólne dotyczące Systemu kaucyjnego

System kaucyjny stanowi mechanizm wspierający proces recyklingu oraz ponownego wykorzystania opakowań. Zgodnie z obowiązującymi regulacjami, jego wdrożenie w Polsce nastąpiło z dniem 1 października 2025 roku.

Od tego momentu w punktach sprzedaży detalicznej będą dostępne napoje w opakowaniach objętych systemem kaucyjnym. Opakowania te będą oznaczone czytelnym symbolem kaucji wraz z informacją o jej wartości.

 

 

W krajach, w których system funkcjonuje od dłuższego czasu, szklane butelki wielokrotnego użytku mogą być wprowadzane do obrotu nawet kilkanaście razy, co przekłada się na wymierne korzyści środowiskowe oraz ekonomiczne.

Obecnie z systemów kaucyjnych korzysta około 180 milionów mieszkańców Europy, co stanowi ponad 25% populacji kontynentu. Od października 2025 roku system ten obejmuje również użytkowników na terenie Polski.

 

Kaucja a VAT:

• Kaucja nie stanowi elementu ceny produktu. Kaucja nie podlega VAT, więc nie będzie uwzględniana w podstawie opodatkowania.
• Na dokumencie sprzedaży kaucja może zostać ujęta jako odrębna pozycja informacyjna, np. w części niefiskalnej paragonu.
• W przypadku braku zwrotu opakowania, kaucja stanie się częścią ceny
  i podlega VAT, wówczas będzie uwzględniona na fakturze jako pozycja sprzedażowa.

Neutralność podatkowa:

• Kaucja zachowuje neutralność podatkową. Oznacza to, że nie podlega opodatkowaniu VAT na żadnym etapie obrotu tj. producent, dystrybutor, sprzedawca detaliczny, o ile opakowanie zostanie zwrócone.
• Rozliczenie VAT od kaucji niezwróconych odbywa się raz w roku, w ramach deklaracji za pierwszy okres rozliczeniowy kolejnego roku podatkowego.
• Stawka VAT uzależniona jest od rodzaju produktu objętego opakowaniem, np.: 5% dla soków, 23% dla napojów gazowanych.
• Podmiot reprezentujący, operator systemu kaucyjnego ponosi odpowiedzialność za przekazanie należnego podatku VAT do właściwego urzędu skarbowego w przypadku niezwróconych opakowań.

 

Podatek dochodowy:

• Kaucja nie jest traktowana jako przychód, dopóki nie zostanie zatrzymana, tj. do momentu, w którym opakowanie nie zostanie zwrócone przez konsumenta.
• W przypadku zatrzymania kaucji, jej wartość staje się przychodem i podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym zgodnie z obowiązującymi przepisami.
• Wydatki związane z obsługą systemu kaucyjnego, takie jak prowadzenie ewidencji czy wypłaty dla punktów zbiórki, mogą zostać ujęte jako koszty uzyskania przychodu.

 

Wpływ na ceny:

• Cena napoju zostaje powiększona o wartość kaucji, która podlega zwrotowi konsumentowi w momencie oddania opakowania.
• Zwrot opakowania nie wymaga okazania paragonu, co zwiększa dostępność i funkcjonalność systemu dla użytkowników.
• W przypadku braku zwrotu opakowania, kaucja nie podlega zwrotowi i stanowi koszt ponoszony przez konsumenta.

 

Obowiązki przedsiębiorców:

• Sklepy detaliczne są zobowiązane do uczestnictwa w systemie kaucyjnym a zakres obowiązków uzależniony jest od powierzchni sprzedaży danego punktu.
• Każda gmina musi zapewnić co najmniej jeden stacjonarny punkt odbioru opakowań objętych systemem.
• Przedsiębiorcy uczestniczący w systemie są zobowiązani do prowadzenia elektronicznej ewidencji opakowań, kaucji oraz zwrotów.
• Podmioty wprowadzające produkty do obrotu, które nie przystąpią do systemu kaucyjnego, podlegają obowiązkowi uiszczenia potrójnej stawki opłaty produktowej.

 

Wersja 3.87.007 wprowadza zmiany w module Opakowania, znanego dotychczas jako Opakowania zwrotne, umożliwiające konfigurację i rejestrację kaucji, natomiast w jednej z kolejnych wersji, pojawią się zmiany dotyczące rozliczania kaucji.

 

Moduł będzie dostępny dla wszystkich systemów firmy Humansoft.

Konfiguracja Systemu kaucyjnego

W celu prowadzenia prawidłowej ewidencji obrotu kaucji, należy przeprowadzić konfigurację systemu.

 

• Menu Kartoteki

W menu Kartoteki dodana została opcja Rodzaje kaucji opakowań objętych systemem kaucyjnym.

 

Fabrycznie do systemu dodane są trzy znane obecnie rodzaje kaucji:

• Butelki PET (tworzywa sztuczne), jednorazowe,
• Puszki metalowe,
• Szklane butelki wielokrotnego użytku.

 

Przy rodzaju kaucji definiuje się kwotę kaucji za 1 opakowanie.

Pozycje fabryczne można dowolnie modyfikować, usuwać, jak również tworzyć swoje własne.

 

• Artykuł

Na formularzu tworzenia nowego artykułu, po wskazaniu typu artykułu Pozycja księgowa, w rodzaju artykułu dodana została opcja Kaucja (bez rejestracji obrotu magazynowego).

Po wybraniu tej opcji, do artykułu można przypisać rodzaj kaucji, zdefiniowany w opcji Rodzaje kaucji opakowań objętych systemem kaucyjnym w menu Kartoteki.

 

Podczas rejestracji takiej pozycji księgowej niedostępna staje się zakładka dotycząca cen, co oznacza, że nie można ich z tego miejsca zdefiniować, jak również artykuł nie podlega rabatom i promocjom. Nie jest również możliwa zmiana stawki VAT. Podczas sprzedaży artykułu cena będzie pobierana z rodzaju kaucji.

 

 

• Definicja dokumentu

W definicji dokumentów sprzedaży, na formularzu definicji rodzaju dokumentu dodano znacznik Bierze udział w rozliczeniach systemu kaucyjnego, a po jego zaznaczeniu pojawia się możliwość zdefiniowania operacji w systemie kaucyjnym.

Dostępne są Sprzedaż (pobranie kaucji) oraz Wprowadzenie kaucji do obrotu.

 

 

Druga opcja, tj. Wprowadzenie kaucji do obrotu, przeznaczona jest dla producentów, którzy raportują operatorowi wprowadzone do obrotu opakowania.

 

UWAGA!!!

Korekty sprzedaży nie mają tego parametru. To, czy opakowanie bierze udział w rozliczeniu kaucji, zależy od dokumentu korygowanego.

 

• Definicja kompletu

Dodano możliwość definiowania kompletów dla zaznaczonych artykułów, z opcji dostępnej pod przyciskiem F12 na liście artykułów.

 

Jeżeli nie zostanie zaznaczony żaden artykuł, program działa jak do tej pory i definiuje elementy kompletu dla bieżącej pozycji, na której ustawiony jest kursor.

 

Jeżeli zaznaczone zostaną artykuły, definicja kompletu będzie dotyczyła zaznaczonych artykułów.

 

Definicja kompletu zastępuje istniejącą definicję za pomocą opcji Wstaw z pozycji albo dodaje do istniejącej definicji pozycje zdefiniowane poprzez wybór Nadpisz/ dopisz.

 

Aby usunąć istniejące definicje kompletów dla zaznaczonych artykułów, przy pustej definicji kompletu należy wskazać opcję Wstaw z pozycji i wybrać przycisk OK.

 

UWAGA!!!

Rejestracja kompletu nie jest wymagana do obsługi kaucji. Pozycje księgowe zdefiniowane w systemie, mogą być dodawane ręcznie na dokument.

 

• Magazyn

W menu Magazyn dodana została opcja Kaucje.

 

Widoczne są tam pozycje automatycznie utworzone na dokumentach sprzedaży i korektach.

 

Można również dodać dokument ręcznie. W tym miejscu należy zarejestrować zwrot kaucji przez klienta. Dokument utworzony ręcznie ma domyślnie kontrahenta pobranego z ostatniej znalezionej definicji dokumentu ze zdefiniowanym kontrahentem dla sprzedaży detalicznej, natomiast można go dowolnie zmienić.

 

 

Na formularzu pozycji dokumentu kaucyjnego należy wybrać:

• Rodzaj kaucji

Po wskazaniu rodzaju będzie pobrana jednostkowa wartość kaucji z definicji.

 

• Operację ze wskazaniem na:
  • Pobranie kaucji,
  • zwrot kaucji,
  • wprowadzenie do obrotu (producent),
  • ręczna korekta kaucji pobranej,
  • ręczna korekta kaucji wypłaconej,
  • przekazanie opakowań operatorowi).

 

Zwrot kaucji jest domyślnie podpowiadany przez program.

• ilość,
• wartość kaucji.

 

Wartość kaucji wyliczy się po podaniu ilości, ale można ją zmienić ręcznie.

 

Korekta służy do ręcznego skorygowania ilości i wartości kaucji. Możliwe jest wprowadzanie wartości ujemnych.

 

Przekazanie opakowań operatorowi domyślnie nie oblicza wartości kaucji.

Dokument kaucyjny nie ma numeru, o ile nie powstał z dokumentu sprzedaży lub korekty. Posiada tylko datę i kontrahenta.

 

UWAGA!!!

Jeżeli nie dodana zostanie żadna pozycja, wraz z wyjściem z dokumentu usunięty zostanie jego nagłówek i nie pojawi się na liście dokumentów.

Wraz z usunięciem ostatniej pozycji istniejącego dokumentu, nagłówek również zostanie automatycznie usunięty, a formularz zamknięty.

 

Dodatkowo, na liście Kaucji na dokumentach, pod przyciskiem F8, dostępne są filtry.

Widok można ograniczyć do konkretnego okresu, kontrahenta oraz Rodzaju dokumentu, z podziałem na Fakturę sprzedaży, fakturę korygującą oraz dokument wystawiony ręcznie.

 

• Informacja techniczna

Na potrzeby obsługi Systemu kaucyjnego dodano dwie nowe tabele NAGL_KAUC i POZ_KAUC. Tabela POZ_KAUC zawiera operacje na kaucjach, natomiast tabela NAGL_KAUC spina operacje w ramach jednego dokumentu.

 

Tabele wypełniane są automatycznie przez triggery na tabelach:

• POZ_DOK przy dodawaniu, update, usuwaniu oraz usuwaniu pozycji,
• POWIAZ_KOR przy dodawaniu pozycji. Dzięki temu można odszukać pozycję korygowaną.

Podczas dodawania pozycji do tabeli POZ_KAUC zakładany jest rekord w NAGL_KAUC. Należy pamiętać, że usunięcie ostatniej pozycji dotyczącej danego dokumentu z tabeli POZ_KAUC powoduje automatyczne usunięcie rekordu z tabeli NAGL_KAUC.

Zmiany dotyczące rozliczenia kaucji

Zmiany w rozliczeniu kaucji, prawdopodobnie udostępnione zostaną w jednej z kolejnych wersji.